Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs, tüm dünyada paniğe yol açtı. Gizemli virüs sonrası “Virüs nasıl bulaşır, neler yapılmalı” gibi sorular merak edildi. Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nail Özgüneş, tüm dünyanın konuştuğu koronavirüs hakkında önemli açıklamalarda bulundu, havalimanlarını kullanan vatandaşları uyardı.
Prof. Dr. Nail Özgüneş, “Koronavirüs (Coronavirus), 2003 SARS (Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu) ve ilk kez Ürdün ve Suudi Arabistan’da görülen MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) olaylarından sorumlu olan virüstür. Bu salgınlarla ilişkili virüs, SARS-CoV ve MERS-CoV olarak adlandırılmıştı” dedi, yeni virüsle ilgili merak edilen sorularımıza yanıt verdi.
Koronavirüs; solunum yolundan, öksürme ve hapşırmayla havaya saçılan virüslerin alınması ile ayrıca virüsün bulunduğu ortam ve eşyalara dokunulduktan sonra ağız ya da buruna taşınarak bulaşmış olur. Bunun sonucunda solunum yolları, karaciğer, mide, bağırsak ve sinir sistemine ulaşarak hastalık tablosu yaratır. Ayrıca çeşitli hayvanlardan insana geçiş de söz konusudur.
Ateş, boğazda kızarıklık, nefes darlığı, solunum yetmezliğine ait bulgular ön plandadır. Bu virüsün bulaştığı hastaların ölüm oranı yüzde 35-40 olabilmektedir. Tanısı için solunum yetmezliği saptanan bireyler hastaneye yatırılır. Solunum yolu salgılarından, serum ve dışkıdan alınan numuneler PCR testi için halk sağlığı laboratuvarına gönderilir. Her salgında olduğu gibi olası vaka tanımı için ateş ve klinik belirtilere ek olarak, salgın bölgesine ilişkin seyahat öyküsü gereklidir.
Hastalığın başlıca bulaşma yolu öksürük aksırık esnasında solunum yolu ile ortama saçılan damlacık enfeksiyonu ile olduğundan, bulaşmayı engellemek için solunum yolu enfeksiyonlarından korunma önlemlerine uyulması önerilir. Bunun ilk şartı; insandan insana yakın temastan kaçınılmasıdır. Yakın temasın anlamı, hasta bireye yaklaşık bir metre mesafede bulunmak, öksürük aksırık esnasında solunum yolu ile saçtığı damlacıklara maruz kalmak, öpüşmek, sarılmak gibi durumlardır. Böylelikle virüs; yakındaki kişinin ağız, burun, göz mukozasına ulaşabilir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 2019-nCoV olarak adlandırılan virüs için etkin bir tedavi henüz geliştirilememiş olup, bu konuda çalışmalar devam etmektedir. Bu nedenle tedavi, belirtilerin giderilmesine yöneliktir. Ateşin düşürülmesi, ağrıların giderilmesi, sıvı desteği, solunum yolu açıcı tedaviler, oksijen desteği, gerekirse solunum cihazı kullanılması vb. özel bir antiviral tedavi yoktur. Semptomları hafifletmeye yardımcı olacak tıbbi bakım uygulanır. Ağır vakalarda geçerli olan tedavi, hayati organ fonksiyonlarını desteklemektir.
İnsandan insana çok yakın temastan kaçınmak gerekir. Kalabalık ortamlardan elden geldiğince uzak durulmalı, biniş işlemleri sırasında ve her aşamada sıklıkla el yıkama sağlanmalı, mümkünse maske veya mendil ile ağız burun çevresi korunmalıdır.
Evet, virüsü kapma ihtimali var. Yakınındaki kişilerden birinin ciddi, sürekli öksürüğü varsa, çok daha dikkatli olması, elleriyle etrafa dokunmamaya çalışması, yüz maskesi takması gerekir.
