Eskişehir’in merkez Tepebaşı ilçesinde uçak bakım ve bilişim teknolojileri alanlarında eğitim veren bir lisede eğitim gören Eray Sarısöğüt, 2 yıllık çalışma sonunda 6 farklı yakıtla çalışabilen yerli gaz türbinli turbojet motor üretti.
Sabiha Gökçen Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 11. sınıf öğrencisi Sarısöğüt, uçak bakım bölümü öğretmeni Arif Özkan danışmanlığında 2 yıllık çalışma sonunda geliştirilen özel yanma odası sayesinde 6 farklı yakıtla çalışabilen tamamen yerli gaz türbinli turbojet motor geliştirdi.
Ürettiği turbojet motorla katıldığı TÜBİTAK‘ın 2018 Lise Öğrenciler Araştırma Yarışması’nda 100 proje arasında “teknoloji-tasarım” alanında Bursa bölgesinde birinci olan Sarısöğüt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, gaz türbinli turbojet motorların uçakların hareket etmesini ve yukarıya doğru ivmelenmesini sağlayan sistem olduğunu kaydetti.
Mevcutta kullanılan gaz türbinli turbojet motorların “kerosen” adı verilen yakıtla çalıştığını ifade eden Sarısöğüt, şöyle konuştu:
“Geliştirdiğim sistemle turbo jet motorlarından bulunan bütün özellikleri gözlemleyebiliyoruz. Gecemi gündüzüme katarak 2 yıl bu motor üzerinde çalıştım. Benzerlerinden en büyük farkı 6 farklı yakıtla çalışabilmesidir. Mevcut gaz türbinli turbojet motorlar kerosenle çalışırken, geliştirdiğim bu motor kerosenin yanı sıra LPG, propan, bütan, 130 oktan uçak benzini ve motorinle rahatlıkla harekete geçebiliyor. Bu, yakıt maliyetini düşürüyor. TEI mühendislerinden aldığım yardımla geliştirdiğim özel bir yanma odası, motorun performansını artırırken rahat bir kullanım da sağlıyor. Yanma odası sayesinde emisyonu da azalttık. Çevreci, performansı yüksek ve ekonomik bir motor geliştirdik.”
Sarısöğüt, cep telefonuyla uzaktan da takip edilebilme özelliğine sahip motorun roketlerin turbo pompalarında, insansız hava araçlarında, elektrik üretme tesislerinde ve eğitim alanında rahatlıkla kullanılabileceğini söyledi.
“Tamamen yerli tasarım ve malzemelerden üretildi”
Projenin danışmanı ve uçak bakım bölümü öğretmeni Arif Özkan ise havacılıkta kullanılan gaz türbinli turbojet motorların kerosenle çalıştığına değinerek, öğrencisinin 6 tip yakıtla çalışabilen motorunun söz konusu özelliğiyle bir “ilk” olduğunu iddia etti.
Motorun tamamen yerli tasarım ve malzemelerden üretildiğini anlatan Özkan, şöyle konuştu:
“Uçak motorları konusunda önemli bilgi birikimine sahip TEI’deki mühendislerden yanma odası konusunda destek aldık. Yurt dışından kerosenle çalışan bir gaz türbinli turbojet motoru, eğitim amacıyla almaya kalksanız 100-150 bin doları gözden çıkartmanız gerekirken, biz daha iyisini 4-5 bin liraya yaptık ayrıca bu tip eğitim materyallerinin herhangi bir yerinden sorun çıktığında giderilmesi için hem bir maliyet hem de uzun süreler gerekiyor. Eray ile geliştirdiğimiz motorla bu giderlerin önüne geçtik. Bu motoru eğitimde kullanmak üzere birçok okul talep etti.”
