Ankara’dan sürekli basın kartı sahibi ve Türkiye Gazeteciler Sendikası adına Basın Kartları Komisyonu’nda görev yapmış olan Sultan Özer ile sürekli basın kartı sahibi Fevzi Argun’un ve Evrensel Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’ın da basın kartı iptal edildi.
Yazı İşleri Müdürü Şengül Karadağ Bayhan, sorumlu müdürlükten sonra görev değişikliğinde haber editörü olan Vural Nasuhbeyoğlu, muhabirlik sonrası görev değişikliğinde sorumlu yazı işleri müdürü olan Görkem Kınacı, Sayfa Editörü İskender Bayhan, Haber Redaktörü Şükrü Taş, Foto Muhabiri Sevil Atar ve muhabirler Şerif Karataş, Derya Dursun, Ercüment Akdeniz, Elif Ekin Saltık, Elif Görgü, Emine Uyar, Mehmet Özer, Özer Akdemir’le yazarımız Erol Aral’ın basın kartları iptal edildi.
TGS Başkanı’nın kartı iptal edildi
Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Başkanı ve Evrensel Gazetesi Haber Müdürü Yardımcısı Gökhan Durmuş da basın kartı iptal edilenler arasında. Türkiye Gazeteciler Sendikasının başkanının basın kartının hiçbir gerekçe gösterilmeden iptal edilmesi ise oldukça şaşırtıcı.
Tam sayı henüz bilinmiyor
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının “Basın Kartı Sorgulama” bölümüne baktıklarında kartlarının karşısında “iptal edildi” ifadesini gören gazeteciler, önceki gün Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Basın Destek Hattı’nı aradı. Ancak gün boyu telefona yanıt veren olmadığı için kartların iptal gerekçeleri de öğrenilemedi.
Basın kartının yenilenmesi için başvuru yapmış olan ve uzun süredir bekleyen pek çok başka gazetecinin de basın kartlarının iptal edildiği öğrenilirken basın kartı iptal edilen gazeteci sayısının kaç olduğu da henüz bilinmiyor.
Yıpranma hakkı basın kartına bağlı
Basın kartının olmaması ise gazeteciler için oldukça sıkıntılı bir durumu ifade ediyor. Basın kartı olmayan gazetecilerin Meclise girmesi zorlaşıyor. Pek çok davayı izlemek için “sarı basın kartı sahibi olma” koşulu bulunması sebebiyle gazeteciler davaları izleyemiyor. Sokak eylemlerinde basın kartı olması ise kolaylık sağlıyor.
Ayrıca gazetecilerin yıpranma hakkı da “Sarı basın kartı sahibi olmak” koşuluna bağlı. 2008 yılına kadar gazeteciler 360 gün için 90 gün yıpranma hakkı alabiliyordu. Ancak 1 Ekim 2008’de 5510 sayılı Kanun ile basın çalışanlarının yıpranma hakları ellerinden alındı. 1 Şubat 2013’te 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi değiştirilerek yıpranma hakkı geri verildi. Ancak bu kez bazı düzenlemeler yapıldı. Düzenlemeyle beraber 5953 sayılı Basın İş Kanunu gereğince çalışanlara, her yıl (360 gün) için 4/1 oranında yani 90 gün yıpranma hakkı veren 5510 sayılı Kanun “Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartı sahibi olmak suretiyle” maddesini de içerdi. Yani gazetecilerin yıpranma hakkı da sarı basın kartı taşıma süresine bağlandı.
Basın kartı iptal komisyonu nedir?
Sarı Basın Kartları aslında uzun zamandır gazetecilerin gündeminde. Basın kartları geçmişte Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü tarafından veriliyordu. Ancak Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’ne geçilmesiyle birlikte Başbakanlık kapanınca bu kurum Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığına dönüştü. 24 Haziran 2018’de yeni yönetim sistemine geçilmesine karşın basın kartı komisyonu 13 ay boyunca toplanmadı. Temmuz 2019’da toplanması ise oldukça gizli oldu. Toplantının detayları da, komisyonda kimlerin olduğu da kamuoyuyla paylaşılmadı.
CHP Milletvekili Utku Çakırözer ise komisyonda 9 kişinin olduğunu belirtmişti. Türkiye Gazeteciler Sendikası ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti komisyonda yer almıyor. Komisyonun 2 üyesi ise Cumhurbaşkanlığı’ndan. Cumhurbaşkanlığı’ndan verilen üyelerinden İletişim Başkan Yardımcısı Zahid Sobac, gazetecileri fişleyen raporu ile bilinen SETA’nın araştırmacı kadrosundan. Kalan üyelerden 3’ü ATV, Star ve Daily Sabah gazetelerinden, 2’si ise Anadolu Ajansı (AA) ve TRT’den. AA ve Daily Sabah’tan gelen isimler “basın-meslek örgütü” olan Medya İş ve Medya Derneğinden temsilci olarak komisyonda yer alıyor.
Meslek örgütleri basın kartlarını dünyada meslek örgütlerinin verdiğini, Türkiye’de de bunun böyle olması gerektiğini belirtiyorlar.
“Ambargo listesi”
22 Ağustos 2019’da Ankara Muhabirimiz Birkan Bulut, haberinde “ambargo listesine” yer vermişti. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığında bazı gazete ve televizyonların çalışanlarına basın kartı verilmemesi için ‘ambargo listesi’ hazırlandığı iddia edilmişti. Evrensel’e konuşan bir yetkili basın kartı başvuruları için yapılacak işlemlerden önce Evrensel’in de yer aldığı “onaylanmayanlar” listesine bakıldığını söyledi. Listede Evrensel ile birlikte Yeni Asya gazetesi ve kapatılan Dünya TV, Yaşam TV kanalları da yer alıyor. Aynı listede sendikalar, dernekler, cemiyetler diye başlıklar da bulunuyor.
