Dışişleri Bakanı Hakan Fidan‘ın konuşmasından öne çıkanlar şu şekilde:
13 yıldır Suriye iniş çıkış sürecindeydi. 2016’dan bu yana Astana süreci ile gerilimi düşürdük ve savaşı dondurduk. Rejim kendi halkı ile barışma fırsatını değerlendirmedi.
Cumhurbaşkanımız el uzattı ve bir çağrıda bulundu. Bu reddedildi. Rejim çok önemli konular üzerinde durmakta başarısız oldu, temel hizmetleri yerine getiremedi. Halkının yarısı yerinden edildi.
Milyonlarca Suriyeli ülkesinden kaçmak zorunda kaldı ancak şimdi onurlu şekilde dönebilirler. Yeni yönetim hak hukuk çerçevesinde kurulmalı, intikam aranmamalı.
GEÇİŞ DÖNEMİNDE DİKKATLİ OLMALIYIZ
Bütün ülkelerin sakin hareket etmeli, Suriye’de huzur korunmalı. Dönüşüm sürecinde sakin olmalıyız, gruplarla iletişim halinde olmalıyız. DEAŞ ve PKK ile ilgili neler olacağını takip etmeliyiz. Türkiye terör örgütleri ile savaşmaya devam edecek. Kimyasal silahlara erişim engellenmeli. Yeni yönetim tüm halkı birleştirmeli. Halkın bir arada olması ve yeni yönetimin düzgün çalışmasını istiyoruz. Suriye’de istikrar istiyoruz.
Astana ülkeleri bir araya gelip gelişmeleri tartıştı. Rusya ve İran’ın yapıcı yaklaşımlarını takdir ediyoruz. Rusya ve İran’ın çabalarını takdir ediyoruz. Mısır ve Ürdün bu kıymetli ülkelere de çabaları için teşekkür ediyoruz. ABD’lilerle de iletişime geçtik.
Bölgesel İstikrar için yıllardır çaba içindeyiz. Aktörleri iyi tanıyor ve sorunları biliyoruz. Zorlu sorunlar bunlar, bir arada çalışmalıyız. Suriye halkı ile, sivil yapılarla çalışmalıyız. insanların zarar görmemesi için, insanlara güven vermek için bu gerekiyor.
HÜKÜMET SON GÜNLERDE ESAD İLE KONUŞTU MU?
Ne yazık ki cumhurbaşkanımız Suriye rejimine erişmeye çalışıyor ancak bu çabalar başarısız oldu. Bir şeylerin gerçekleşeceğini biliyorduk. Çünkü Suriye sorunlarını biliyorduk. Baskının nasıl arttığını biliyoruz. Güçleri bozuluyordu, bunun için bir şeyler yapmak istiyorduk ama ulaşamadık.
BU SAVAŞ 15 GÜNDE NASIL SONLANDI? İSRAİL VE MUHALİFLER VAR, TÜRKİYE’NİN SURİYE’Yİ YENİDEN İNŞASINDA NASIL BİR ROLÜ OLACAK?
Astana sürecinden bu yana 2016’dan beri rejim bu sorunları çözmek için çok fazla vakit sahibiydi ancak şunu biliyoruz ki 2016’dan bu yana rejim adrenalinle çalışıyordu. Sorunları çözmekle ilgilenmediler. Kendi sorunlarının üzerine gitmediler. Fakat bu vakti sorunları çözmek için kullanabilirlerdi. Onun yerine kendi rejimlerinin zaman içinde çürüdüğünü gördük. Bir kurşun bile sıkmadan Halep’in nasıl düştüğünü anlamamızı kolaylaştırıyor.
Türkiye bu yolunca özellikle kendi komşu ülkeleri ile birlikte ve var olan hükümet de çok önemli bizim için. Yeni hükümetle de bir arada çalışmayı hedefleyerek elimizden geldiğince yardımları yaparak hem ekonomik hem lojistik olarak Suriye’nin yeni yönetimi ile çalışmaya devam etmek istiyoruz.
KOORDİNASYON NASIL SAĞLANACAK? TRUMP’IN SÖZLERİ HAKKINDA NE DÜŞÜNÜYORSUNUZ? SURİYE’DEKİ YENİ HÜKÜMET NASIL OLACAK, GÜNDEMİNİZDE NELER VAR?
Burada farklı gruplar var ancak koordinasyon yaptıklarını biliyoruz. Gelecekte koordinasyonların artacağını düşünüyoruz. Ellerinde daha büyük bir iş var. Umuyoruz ki bir araya gelebilirler. Suriye yönetimi artık akıcı bir dönüşüm süreci geçirebilir. DEAŞ ve diğer terör örgütleri hakkında da endişeliyiz. Dönüşüm sürecinden faydalanmalarından korkuyoruz. Durumu inceliyoruz. PKK’nın ve DEAŞ’ın bu durumdan faydalanmaması için. Aynı zamanda ABD’li arkadaşlarımızla da iletişim halindeyiz. Bu konuda ne kadar hassas olduğumuzu da biliyorlar. Onlardan Türkiye’ye gelecek tehditlere karşılık vereceğimizi biliyorlar. ABD’de yeni gelecek hükümetin de bizimle iletişimde olacağına inanıyoruz.
Şu anda iş birliği yaptığımız Kürt taraflar var. Çok meşru taraflar, aynı zamanda muhalefetin de bir parçasıydı onlar ancak PKK’nın herhangi bir uzantısı Suriye ile ilgili bir ortak olamaz. Onlar uluslararası terörist savaşçıları ile dolu. Onlar Suriyeli değil.
Türkiye Suriye’nin bütünlüğü için elinden geleni yapmaktadır. Muhalifler an itibarıyla Şam’ı ele geçirmiş durumdalar. Esad rejimi çökmüş durumda, ülkeyi terk etmiş durumda. Biz bundan sonra Suriye’nin yaralarının sarılması için, güvenliğinin sağlanması için ne yapabiliriz? El birliği ile şu anda onun mücadelesi içindeyiz. Bölge ülkeleriyle uluslararası aktörlerle çalışmaya başladık. Bölge ülkelerle iş birliğimiz önemli. Irak ve Suriye Türkiye’ye uzun sınırları olan iki ülke. Beraber koordinasyonumuz önemli. Ürdün, S. Arabistan, Katar önemli partner. Bunlarla çalışmalarımızı devam ettireceğiz. ABD ile görüşmelerimiz devam ediyor. Önümüzdeki günler, geçiş süreci inşallah daha güzel günlerin Suriye halkını beklediğini hep beraber göreceğiz. Mültecilerin ülkelerine dönmesi meselesi önemli, bu konuda çalışmalara başladı.
ESAD’IN NEREDE OLDUĞUNU BİLİYOR MUSUNUZ?
Bunu şuan söyleyemeyiz ancak muhtemelen ülke dışındadır.
