“Bir şey olmaz” deyip hayatını kaybedenler
Son yıllarda 40–60 yaş arası erkeklerde cinsel ilişki sırasında fenalaşma ve ani ölüm haberlerinde artış var. Hastaneye getirilenlerin bir kısmında kalp krizi, bir kısmında ritim bozukluğu saptanıyor.
Ortak nokta: Performans artırıcı ilaç kullanımı (Kaynak: Journal of Sexual Medicine, 2022).
Bu ilaçlar sağlıklı bireylerde güvenli olabilir, ancak kalp-damar sisteminde sorun varsa etkileri ölümcül olabilir.
Kalp hastaları neden risk altında?
PDE5 inhibitörleri kalbi doğrudan yormaz. Ancak şu üç durum varsa tehlike başlar:
1 – Damar sertliği: Genişleyen damara kan akışı artar ama damar esnek değilse yırtılma veya pıhtı riski oluşur.
2 – Gizli kalp yetmezliği: Kalp kası zaten zayıfsa, artan damar genişliğiyle baş edemez.
3 – Tansiyon ilacı kullanımı: Nitrat grubu ilaçlarla birlikte alınırsa ani tansiyon düşüşü ve şok görülebilir.
(Kaynak: American College of Cardiology, 2022)
Seks, kalp için ne kadar yük getirir?
Ortalama bir cinsel ilişki, kalbi yaklaşık 6–8 dakikalık tempolu bir yürüyüş kadar yorar. Sağlıklı bireyler için sorun değildir. Ancak:
– Efor kapasitesi düşükse.
– Son 6 ayda göğüs ağrısı yaşandıysa.
– Efor testinde ritim bozukluğu saptandıysa.
İlişki sırasında kalbin yüklenmesi ölümcül olabilir. (Kaynak: Cleveland Clinic Heart Institute, 2021)
Peki hiç mi kullanılmamalı?
– Ciddi kalp yetmezliği, ileri derecede hipertansiyon, geçirilmiş kalp krizi ve nitrat grubu ilaç kullananlar için kesinlikle yasaktır.
– Diğer bireylerde kullanım kararı kardiyolog değerlendirmesiyle verilmelidir.
– Günlük değil, doktor kontrolünde ve belirli aralıklarla kullanımı uygundur.
– Kalp testleri yapılmadan performans ilacı kullanılmamalı.
Her şey normalken neden kriz olur?
Bazı bireyler “tüm testlerim normaldi” der. Peki bu nasıl mümkün olur? İşte cevabı:
Standart testler kalp sağlığını her zaman tam olarak göstermez.
Görünürde temiz olan kalplerin derinliklerinde ciddi riskler barınabilir.
Cinsel aktivite planlayan bireylerde şu testlerin yapılması önerilir
– EKG ve efor testi
– Kolesterol ve trigliserid paneli
– Böbrek ve karaciğer fonksiyonları
– Kan basıncı profili
– Gerekirse kalp EKO ve BT anjiyografi
Eforla göğüs ağrısı yaşayan birinin performans ilacı kullanması, tetikleyici olabilir.
İlişki sonrası ölüm riskini artıran kombinasyonlar
– Cinsel ilişki + PDE5 ilacı + nitrat kullanımı → Ani tansiyon düşmesi
– Yoğun alkol + uyku ilacı + seks ilacı →Ritm bozulması, bilinç kaybı
– Steroid + performans artırıcı → Kalp kası büyür ama elastikiyet kaybolur
– Yorgunluk + uykusuzluk + stresli ilişki ortamı → Kortizol artışı, damarda spazm
Riskli grup kimlerdir?
– 45 yaş üstü erkekler.
– Ailede kalp hastalığı öyküsü olanlar.
– Sigara veya nargile kullananlar.
– Uyku bozukluğu yaşayanlar.
– Kolesterol veya tansiyon ilacı kullananlar.
– Karaciğer enzimleri yüksek olanlar.
(Kaynak: Turkish Society of Cardiology, 2022)
PDE5 inhibitörleri ne yapar?
Bu ilaçlar fosfodiesteraz-5 (PDE5) enzimini baskılayarak düz kasların gevşemesine neden olur.
Böylece damarlar genişler, ereksiyon kolaylaşır.
Ama unutulmaması gereken bir şey var:
Bu genişleme sadece cinsel organla sınırlı değildir.
– Tüm damar sistemi etkilenir.
– Tansiyon düşebilir.
– Kalp yükü artabilir.
(Kaynak: Mayo Clinic, 2023)
Her şey normalken neden kriz olur?
Bazı bireyler “tüm testlerim normaldi” der. Peki bu nasıl mümkün olur? İşte cevabı:
Standart testler kalp sağlığını her zaman tam olarak göstermez.
Görünürde temiz olan kalplerin derinliklerinde ciddi riskler barınabilir.
5 görünmeyen kalp riski
– Lipoprotein (a) yüksekliği: Genetik kolesterol taşıyıcı riski.
– Sessiz damar kireçlenmesi: Koroner BT anjiyo olmadan fark edilmezb
– MINOCA sendromu: Anjiyoda açık damar, ama kriz var (özellikle kadınlarda)
– Gece hipertansiyonu: Gündüz ölçülemeyen, uyku sırasında yükselen tansiyon
– Aritmi eğilimi: Eforla veya stresle tetiklenen ritim bozukluğu
(Kaynak: ESC Preventive Cardiology, 2023)
YARIN: Diş faktörü
– Diş eti kanaması ile kalp krizi arasındaki görünmez bağ nedir?
– Diş ipi kullanmayanlarda felç riski neden artar?
– Alzheimer hastalarının beyninde diş eti bakterisi nasıl bulunur?
– Diş fırçalama sıklığı ile demans gelişme riski arasında nasıl ilişki var?
