Türkiye’de sosyal güvenlik kanununda yer alan bazı şartları sağlayarak emekli olmak mümkün. 18 yaşını dolduran her birey, çalışmadan isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emeklilik hakkı kazanabiliyor. Özellikle evde çalışan gençler ve kadınlar, bu sistem sayesinde hem sosyal güvenceye kavuşacak hem de emekli olabilecek.
Sabah’ın haberine göre ayrıca, gençlere ve kadınlara yönelik 15 bin TL destekli part-time iş projesi de hayata geçiriliyor. Bu proje kapsamında, öğrenciler ve ev kadınları sosyal hizmetler, kütüphane ve eğitim gibi alanlarda çalışabilecek.
İsteğe bağlı sigortadan kimler yararlanabilir?
İsteğe bağlı sigorta sistemi, belirli şartları sağlayan kişilere çalışma zorunluluğu olmadan sigorta primi ödeme hakkı tanıyor. Bu kapsamda;
Türkiye’de ikâmet edenler
Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek bir işte çalışmayanlar
Aylık 30 günden az çalışanlar veya tam gün çalışmayanlar
Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli maaşı almayanlar
18 yaşını dolduran tüm bireyler
bu sisteme başvurarak sosyal güvenceye ve emeklilik hakkına sahip olabilir.
Başvurular nasıl yapılacak?
İsteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde yer alan “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikamet ettikleri bölgedeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri veya Sosyal Güvenlik Merkezleri’ne başvuruda bulunabilir.
Başvurular, gerekli belgelerin teslim edilmesiyle birlikte işleme alınacak ve bireyler prim ödemeye başladıkları tarihten itibaren sigortalı sayılacak.
Ne kadar prim ödenecek?
İsteğe bağlı sigorta primi, sigortalının belirlediği prime esas aylık kazancın yüzde 32’si olarak hesaplanıyor. 2025 yılı için en düşük ödenecek aylık prim tutarı:
8.321 TL
Bu ödemenin;
Yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi
Yüzde 12’si ise genel sağlık sigortası primi olarak ayrılacak.
Prim ödemesi aksarsa ne olur?
Sigortalılar, 12 ay içinde prim ödemelerini gecikme zammı ile birlikte yapabilirler. Ancak 12 ay boyunca ödeme yapılmazsa, sigortalılık durumu sona erecektir.
Nasıl emekli olunur?
İsteğe bağlı sigorta sistemiyle emekli olabilmek için en az 5.400 prim günü (15 yıl) tamamlanması gerekiyor. Daha önce sigortalı bir işte çalışmış olan bireyler, eksik kalan günlerini isteğe bağlı sigorta ile tamamlayarak emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Ev kadınları ve gençler de emekli olabilecek
Evde çalışan kadınlar ve gençler, esnaf muafiyet belgesi alarak prim ödeyip emeklilik hakkı kazanabilecek.
Ev kadınları ve gençler, brüt asgari ücrete göre prim ödeyerek sigortalı olabilecek.
2025 yılı için en düşük prim ödemesi 8.321 TL olarak belirlendi.
Sigortalı olan ev kadınları genel sağlık sigortasından da yararlanabilecek.
Ev işlerinde çalışanlar için sigorta imkânı
Bakıcı, temizlikçi gibi ev işlerinde çalışanlar da sigortalı olabilecek. Ancak bu sigortalılık durumu çalışma süresine göre değişiyor:
Aynı işverenin yanında ayda 10 günden az çalışanlar, primlerini kendileri ödeyerek sigortalı olabilir.
Bu kapsamda ödenecek aylık prim tutarı: 8.451 TL
Ev işlerinde 10 günden fazla çalışanlar için primlerini işverenleri ödemek zorunda.
Eksik günlerini 30 güne tamamlayanlar ise 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı sayılacak.
15 bin TL ödeme şartları neler?
Ev kadınları, üniversite öğrencileri ve engellilere yönelik yarı zamanlı iş imkânı sağlanacak. Sosyal hizmetler, kütüphane ve eğitim gibi alanlarda çalışabilecekler. Çalışma saatleri okul saatleriyle çakışmayacak ve program en fazla 10 ay sürecek. İlk etapta 60 bin genç projeden faydalanacak ve bu sayı kademeli olarak artırılacak. Gençlere aylık 15 bin TL ücret ödenecek. Ayrıca, ev kadınları ve çocuk sahibi olduğu için işten ayrılmış kadınlara yarı zamanlı evden çalışma olanağı sunulacak.
