ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu, merkezi Boston’da olan ilaç şirketi Alexion’un 2010 – 2015 yılları arasında İstanbul’da kurduğu ‘Alexion Türkiye’nin Türk hükümet yetkililerine, hasta reçetelerini ve ‘Soliris’(Hemolitik Üremik Sendrom denilen ve ender görülen bir kronik kan hastalığı) adlı ilacın kullanımının onaylanması için rüşvet verdiğini tespit etmişti.
Tele1’den Yılmaz Polat’ın haberine göre komisyon Yabancı Yolsuzluk Uygulamaları Yasası’nı (Foreign Corrupt Practices Act -FCPA) ihlal eden şirkete 21 milyon dolar ceza kesmişti.
Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun, FCPA Yasası’na göre hazırladığı ilaç firmasının Türkiye’de dağıttığı rüşvet süreci madde madde anlatılıyor.
Firmanın Rusya, Brezilya ve Kolombiya’daki yasa dışı faaliyetlerinin yer aldığı 35 maddeden oluşan 9 sayfalık suçlamada, Alexion’un 2009 yılında Soliris’i Türkiye’de hasta adına satmaya başladığı bildiriliyor.
Buna göre, Türkiye’de rüşvet süreci şöyle gelişti:
‘Türk yasalarına göre, her hastanın ilaca ulaşabilmesi için Sağlık Bakanlığı’nda atanan ‘Sağlık Hizmetleri Komisyonu’ tarafından ayrı ayrı onay alması gerekiyor.(Reçete ödemesi,tedaviye devam etmesi vs.)
Alexion bu onayları almakta zorlanıyordu. 2010 yılı Ocak ayında İstanbul’da ‘Alexion İlaç Ticaret Limited Şirketi-Alexion Turkey’i kurdu.
Sağlık Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisi, Alexion bölge yöneticisine,daha fazla hasta onayı almak için Türk Hükümet yetkililerine ödeme yapması gerekebileceğini söyledi.
Tavsiye üzerine ‘Alexion Türkiye’ hasta onay sürecinde yardımcı olması için Sağlık Bakanlığı yetkilileriyle bağlantısı olan bir (Danışman) kiraladı.
Alexion Türkiye 2010-2015 yılları arasında danışmana 1.3 milyon dolar( bir milyon üçyüz bin ) ödedi.
Danışman paranın bir bölümünü nakit verdi, bir kısmını hediye ve yemek şeklinde harcadı. Danışman birçok masraf için çok az açıklama yaptı veya hiç yapmadı.
