Halk arasında caz müzisyenlerine “cazcı” dendiği 30’lardan, Elvis Presley’in Türkiye’de yasak olduğu 50’li yıllara… Anadolu Pop’un yükselişe geçtiği 70’lerden, “Saykodelik Yıllar’ın son bulduğu 12 Eylül 1980’e Türkiye’nin rock müzik tarihine ışık tutan yepyeni bir kitap :
“Türkiye Rock Tarihi- Saykodelik Yıllar-1”.
Türkiye’de rock tarihi dendiğinde akla ilk gelenlerden Güven Erkin Erkal, üniversitelerde verdiği seminerlerde de anlattığı Türkiye’nin rock müzik tarihini Esen Kitap etiketiyle kitaplaştırdı. Çok sayıda fotoğrafın da yer aldığı kitapta, ilk gitarın ülkeye nasıl ve kim tarafından getirildiği, ilk rock’n roll kitabının dünyada ilk defa ülkemizde basıldığı gibi ilginç detaylar var.
2000’lerin müzik dergisi Yüxexes’in editörlüğünü de yapmış olan Erkal o dönem, dergiyle aynı adı taşıyan televizyon programında izleyenlerine, “Sert kalın, taviz vermeyin” diye seslenen; DJ performanslarıyla da rock müzik dinleyicisinin yakından tanıdığı bir isim. Sözlüklerdeki tabiriyle, “Türk rock’ının emekçi ismi”. Erkal’ın çalışmalarının, özellikle benim gibi rock müziğin teğet geçtiği küçük yerlerde büyümüş gençlerin Türk rock’ının tanınmasına katkısı büyük.
Rockseverlerin “Güven Ağabey arşivini halka arz etsin” çağrıları nihayet sonuç buldu. 27 yılı aşkın süredir rock’ın ritmini tutan, Radyo D’de Maximum Rock programını hazırlayan Erkal, beş yıldır verdiği seminerlerde özel arşivindeki görüntüleri, fotoğrafları ve şarkıları paylaşıyordu. Bu birikim artık kitap.
20’lerde rock’ın temelini oluşturan cazın doğuşunun anlatılmasıyla başlayan kitapta, rock’ın ülkemize gelişinden Anadolu Pop-Rock’ın yükselişine birçok ayrıntı var. Şu ayrıntı sizi de şaşırtacaktır: Caz, sadece halktan değil, daha “elit” ve klasik müzik dinleyen kesimden de tepkiler görmüş. 80’li yıllara kadar ülkemizde konservatuvar öğrencilerinin caz müziğe ilgi duyması, disiplin cezası, hatta okuldan uzaklaşma gibi sonuçlar doğurmuş.
Ülkemizin Rock’n Roll’la tanışması kolay olmamış. İşte 50’lerden bir gazete kupürü: Lozan Meydanı gece yarısı dans pisti oldu. Gördükleri rock’n roll filminden aşka gelen gençleri coplu polisler sakinleştirdi.
Rock müziğin babaları’nın yer aldığı “Saykodelik Yıllar” bölümündeyse Barış Manço’nun, Erkin Koray’ın ve Cem Karaca’nın müzik serüvenlerine başlayış hikâyeleri yer alıyor. Erkin Koray’ın 1971’de hayranı olduğu John Lennon ile buluşması da kitapta yer alanlar arasında. Kitabın sonunda Timur Selçuk, Öztürk Serengil, Cahit Berkay, Cem Karaca, Barış Manço, Taner Öngür, Erkin Koray ve daha nicelerinin yer aldığı albümdeki fotoğraflara bakarken aile albümüne bakar gibi hissedebilir, kendinizi siyah-beyaz bir fotoğraftaki kişileri tanımaya çalışırken bulabilirsiniz. Saykodelik Yıllar-1’de 662 plak tanıtılıyor. İkinci cilt “Şeytanın Çocukları” da yolda.
Rock’ın ilkleri
Kitapta; Türkiye’nin ilk caz grubu Ronald’s, ilk pop starımız Celal İnce, ilk caz müzik dergisi “Caz Ekspres”, 1959’da Atatürk’ün yatı Savarona’yla gelen ilk elektro gitar, 1920’lerde Lehman adlı Yahudi bir Rus tarafından Tepebaşı’nda açılan ilk bar “Pöti Şan” gibi örneklere rastlayabilirsiniz. Ülkemizde 6 Mayıs 1927’de başlayan ilk radyo yayının ayrıntılarını da kitapta dünya müzik tarihinin ilklerine de rastlamak mümkün. Dünyada yayımlanan ilk rock’n roll kitabının Oğuz Alplaçin tarafından yazılan “Dünya Sarsılıyor – Rock’n Roll” adlı kitabın olması gibi…
