Market rafları ayçiçek, zeytin, avokado, hindistancevizi ve daha birçok yağ çeşidiyle dolu. Ancak hangi yağın gerçekten sağlıklı olduğu hâlâ birçok kişi için kafa karıştırıcı. Cambridge Üniversitesi Halk Sağlığı ve Beslenme Profesörü Nita Forouhi, yemeklik yağlar hakkında en yaygın üç yanlışı düzelterek doğru bilinen yanlışlara ışık tuttu.
- Bitkisel ve Ayçiçek Yağından Korkmayın
Kolza (kanola) ve ayçiçek yağları, aşırı işlenmiş oldukları ve kalp sağlığına zarar verebilecekleri iddialarıyla sık sık eleştiriliyor. Ancak Prof. Forouhi’ye göre bu iddiaların bilimsel bir temeli yok.
Bu yağlar düşük miktarda doymuş yağ içerirken, kalp ve beyin sağlığı için önemli olan omega-3 ve omega-6 gibi çoklu doymamış yağlar bakımından zengin. Uzman, “Tereyağı gibi doymuş yağların yerine bu yağları kullanmak hastalık riskini azaltabilir” diyor.
- Margarin Artık Zararlı Değil, Kolesterolü Düşürebilir
Eskiden trans yağ içeriği nedeniyle zararlı kabul edilen margarinler artık çok daha sağlıklı. Prof. Forouhi, modern margarinlerde “neredeyse sıfır trans yağ” bulunduğunu belirtiyor ve kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
Tereyağının tamamen hayatımızdan çıkması da gerekmiyor. Ancak uzman, yemek pişirirken sıvı yağların tercih edilmesini öneriyor. İngiltere sağlık kılavuzları, doymuş yağ tüketiminin günlük kalorinin %10’unu geçmemesi gerektiğini hatırlatıyor.
- Zeytinyağı Her Yerde Kullanılmaz
Sızma zeytinyağı antioksidan açısından çok zengindir, ancak düşük dumanlanma noktası nedeniyle derin kızartmalar için uygun değildir. Bu nedenle patates veya balık gibi gıdalar için bitkisel ya da ayçiçek yağı tercih edilmelidir.
Aksi halde yağ yanabilir ve zararlı bileşikler ortaya çıkabilir. Uzun vadeli araştırmalar, bitkisel yağların kronik hastalıklarda daha iyi sonuçlarla ilişkili olduğunu da gösteriyor.
Hangi Yağ Nerede Kullanılmalı?
Günlük yemekler: Ayçiçek, kanola veya sade zeytinyağı
Salatalar: Sızma zeytinyağı
Kızartmalar: Bitkisel veya ayçiçek yağı
Lezzet çeşitliliği: Susam, hindistancevizi, avokado yağı
Prof. Forouhi, “Tek bir yağa odaklanmaktansa, genel beslenme düzenine dikkat etmek daha önemlidir” diyerek, hem lezzet hem sağlık açısından farklı yağların dengeli kullanımını öneriyor.
