Irak ve Afganistan savaşlarında kullanılan üs önemli rol oynayabilir.
İsrail ve İran arasındaki çatışmalar 6. gününde devam ederken, ABD’nin savaşa dahil olma ihtimali de gündemde.
ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social’daki son paylaşımlarında, İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in yerini tam olarak bildiklerini ancak şimdilik kendisini hedef almadıklarını söyleyerek Tahran’ı açıktan tehdit etti.
Dünya basınındaki analizlerde, ABD ordusunun İsrail’e destek için savaşa girmesi halinde İran’daki Fordo nükleer tesisini hedef alabileceğine dikkat çekiliyor.
Şahid Ali Muhammed Nükleer Tesisi diye de bilinen tesis, İran’da uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin yürütüldüğü iki yerden biri. Diğer tesis de İsrail ordusunun vurduğu Natanz.
Fordo, 1979’daki İslam Devrimi’nin temellerinin atıldığı Kum şehrine yakın bir dağın yaklaşık 80 ila 90 metre altında yer alıyor.
Dünya basınındaki analizlerde, Amerikan ordusunun burayı vurabilmek için 13,6 tonluk GBU-57 bombalarından kullanması gerekeceği belirtiliyor.
Bu devasa bomba yerin 60 metre altına kadar inebiliyor. ABD’nin elinde bu bombalardan en az 20 tane olduğu tahmin ediliyor.
ABD Hava Kuvvetleri’nin Fordo’yu vurmak için bu bombaları B-2 uçaklarıyla taşıması gerekiyor. Uçaksavar sistemlerine yakalanmadan ilerleyebilen bir gizlilik teknolojisiyle donatılmış B-2 bombardıman uçakları yaklaşık 10 bin kilometre menzile sahip.
Guardian’ın analizinde, B-2’lerin Fordo’ya en rahat uçuşu Hint Okyanusu’ndaki Diego Garcia adasından gerçekleştirebileceği belirtiliyor. Britanya Hint Okyanusu Toprakları’nın parçası olan ada, Londra yönetimi tarafından ABD’ye kiralanmıştı.
Üs, 1991’de Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesiyle başlatılan Çöl Fırtınası ve 2001’deki Afganistan işgali gibi operasyonlarda hava saldırıları açısından önemli rol oynamıştı.
Analizde, B-2’lerin bu üsten havalanıp Fordo’yu vurması durumunda geri dönerken yakıt ikmali yapması gerekeceğine de dikkat çekiliyor. Ayrıca İran’ın nükleer tesisinde ciddi hasara yol açabilmek için birden fazla B-2’nin kullanılması gerekeceği belirtiliyor. Mayısta elde edilen uydu görüntülerinde, Diego Garcia üssünde 6 adet B-2 olduğu kaydedilmişti.
ABD merkezli siyasi strateji ve düşünce kuruluşu Rand Corporation’dan Mark Schwartz da AFP’ye açıklamasında, İsrail’in düzenlediği saldırıların B-2’lerin İran semalarında karşılaşacağı tehlikeleri azalttığına işaret ediyor. Analist, Fordo’da hasar yaratılabilmesi için B-2’lerin birden fazla uçuş gerçekleştirmesi gerekeceğini söylüyor.
Diğer yandan kimliğinin paylaşılmaması şartıyla Wall Street Journal’a (WSJ) konuşan İsrailli bir yetkili, Fordo’yu vurmak için kendi planlarını yaptıklarını ve ABD’nin yardımı olmadan da bunu hayata geçirebileceklerini iddia ediyor.
Eskiden İsrail Savunma Bakanlığı’nda görev yapan araştırmacı Ehud Eilam da Fordo’ya, GBU-57’lere kıyasla çok daha küçük ama sığınak delici özelliğe sahip bombalar gönderebileceklerini söylüyor. Eilam, Hizbullah lideri Hassan Nasrallah’ın Beyrut’taki sığınakta öldürülmesinde de bu yöntemin kullanıldığını belirtiyor.
Araştırmacı ayrıca İsrail ordusunun daha riskli bir seçeneği tercih ederek Fordo’ya komandolarla baskın yapabileceğini, suikast operasyonları ya da siber saldırılar düzenleyebileceğini söylüyor.
Öte yandan eski ABD Başkanı Barack Obama’nın döneminde özel operasyonlardan sorumlu savunma bakanlığı müsteşar yardımcısı William Wechsler, “Başarı şansı en yüksek seçenek ABD’nin saldırı düzenlemesi olur” diyor.
