Kazakistan‘ın Aktau kentinde meydana gelen ve 38 kişinin öldüğü uçak kazasından Rus hava savunma sisteminin sorumlu olduğu iddia edildi. Reuters’a konuşan Azerbaycanlı bir kaynak, ilk bulguların uçağın Pantsir-S füzesi ile vurulduğuna işaret ettiğini söyledi.
Azerbaycan Havayollarına ait J2-8243 sefer sayılı uçak, rotasını Hazar Denizi’nin karşı kıyısındaki Aktau’ya doğru değiştirmeden önce Rusya Federasyonu’na bağlı Çeçenistan Cumhuriyeti’nin başkenti Grozni’ye gidiyordu.
Kazanın hemen ardından Rus basını Grozni’deki kötü hava koşulları yüzünden uçağın rotasını değiştirmiş olabileceğini yazmıştı. Rus havacılık otoriterisi ise pilotların kuş çarpması yüzünden acil iniş kararı alarak Aktau’ya yönelmiş olabileceğini aktardı.
Reuters’a bilgi veren aynı kaynak Grozni’ye yaklaştıkça uçağın iletişim sistemlerinin elektronik savaş yöntemleriyle bozulduğunu da söyledi. Kaynak, “Kimse bunu kasıtlı olarak yaptıklarını söylemiyor. Ancak eldeki bulgulara bakınca Bakü Rusya’dan bir itiraf bekliyor” dedi.
Kurbanlar arasında Azerbaycan ve Kırgızistan vatandaşlarının yanı sıra Ruslar da bulunuyor. Biri çocuk dokuz yaralı Rus yolcunun durumları kritik.
Bir ABD’li kaynak da Reuters’a “ilk bulguların Rus uçak savar sistemlerinin saldırısına işaret ettiğini” söyledi.
Anadolu Ajansı da Azerbaycanlı yetkililerin, uçağın Rus füzesiyle vurulduğu iddialarını doğruladığını aktardı.
Öte yandan Kazakistan Başbakan Yardımcısı Kanat Bozumbaev, soruşturmacıların henüz kesin bir karara varmadıklarını aktardı, iddiaları “ne teyit edebileceğini ne de inkar edeceğini” söyledi.
Kremlin’den de “soruşturma tamamlanmadan bir sonuca varmanın yanlış olacağı” açıklaması geldi.
Uzmanlar ne söylüyor?
Uçağın enkazında kaydedilen videolarda kuyruk kısmında şarapnel hasarı görülüyor.
Daha önce Ukrayna insansız hava araçlarıyla Rusya’nın güney bölgelerine saldırılar gerçekleştirmişti. Çeçenistan Cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov Rusya’nın Ukrayna ile savaşında aktif rol üstlenmiş bir isim.
Azerbaycan haber ajansı Turan’a konuşan milletvekili Rasim Musabekov Rusya’dan resmi bir özür beklediklerini söyledi. “Bunu yapanlar cezalandırılmalı” dedi ayrıca kurbanlara tazminat ödenmesi gerektiğini ifade etti. Musabekov Rusya’nın bu adımları atmaması durumunda “ikili ilişkilerin etkileneceği” uyarısında bulundu.
Küresel havacılık risklerini izleyen OPSGroup’tan Mark Zee kaza anı ve enkaz görüntülerinin uçağın neredeyse kesin olarak karadan havaya bir füze ile vurulduğuna işaret ettiğini söyledi.
Birleşik Krallık merkezli havacılık güvenliği şirketi Osprey Flight Solutions müşterilerine “Azerbaycan uçağının Rusya hava savunma sistemince düşürülmüş olabileceği” uyarısında bulundu.
Rus askeri uzman Yan Matveyev de kuyruktaki şarapnel izlerinin Pantsir sistemlerince ateşlenen küçük füzelerle uyumlu olduğunu kaydetti. Matveyev pilotların neden en yakın Rus havalimanına inmek yerine Hazar’ın karşı kıyısına uçtuğunun ise belirsiz olduğunu söylüyor.
Pilotların en yakın Rus havalimanına acil iniş izni istediği ancak bu onayı alamadıkları da iddialar arasında. Uçağın normal rotasında Aktau’dan daha yakın iki Rus havalimanı bulunuyordu.
J2-8243 uçuşunda ne yaşandığı belirsizliğini korurken Azerbaycan Havayolları Grozni ve yakınlarındaki Mahaçkale’ye uçuşları durdurdu. İsrail’in bayrak taşıyıcı havayolu şirketi El Al ise Moskova’ya tüm seferlerini geçici olarak iptal etti.
