1999 depreminden sonra tartışılmaya başlanan 2010’dan sonra hız verilen kentsel dönüşüm kapsamında Türkiye genelinde bugüne kadar yaklaşık 700 bin bina yıkıldı.
Yıkımlar sırasında birçok üzücü olay yaşandı. Son olarak geçtiğimiz Haziran ayında Ankara’da bir binanın yanlış yıkımı nedeniyle, toprak kaydı çevredeki tüm binalar boşaltıldı. Önceki yıl Arda Turan’ın İstanbul’da yaptırdığı otel inşaatı nedeniyle bir bina tamamen çöktü.
Tüm bu sürecin sonunda yıkımla ilgili yönetmelik bugün Resmi Gazete’de yayımlandı. Yıllar sonra gecikmeli çıkan yönetmeliğin yılbaşında yürürlüğe gireceği açıklanmıştı ama 6 ay daha ertelendi.
Binaların kontrollü ve güvenli yıkımı ile yıkım sonrası atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde yönetiminin sağlanması amacıyla “Binaların Yıkılması Hakkında Yönetmelik” 1 Temmuz 2022’de yürürlüğe girecek.
ATIKLARI AYRIŞTIRMAK ZORUNLU
Yeni düzenlemeyle yıkımı yapan müteahhit, ortaya çıkacak her türlü atığın kaynağında uygun proseslerle ayrılmasıyla, geri kazanımını sağlamakla ve çevre ile insan sağlığına olumsuz etkilerini en aza düşürecek şekilde atık yönetimini sağlamakla yükümlü olacak.
Yönetmelikle getirilen yenilikler özetle şöyle:
Yıkımlar için ilgili idarece yıkım ruhsatı düzenlenir.
Mesuliyet, inşaat mühendisi tarafından üstlenilir.
Patlayıcılarla yapılan yıkımlar ile ikiden fazla bodrum katı olan her türlü binanın yıkımında fenni mesuliyetin üstlenilmesi zorunludur.
Binaların, Yapı Müteahhitlerinin Sınıflandırılması ve Kayıtlarının Tutulması Hakkında Yönetmeliğe göre yetki belge numarası almış ve uygun sınıfta yeterliğe sahip, bir müteahhidin sorumluluğu altında yıkılması zorunludur.
Yapılardaki, asbest ve benzeri tehlikeli kimyasal içeren imalatlar sökülüp uzaklaştırılmadan ve Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre seçici yıkım yapılmadan ana yıkıma geçilemez.
Herhangi bir kültür veya tabiat varlığının etkileşim ve geçiş sahası içinde yer alan bir yapının yıkımında, Korumu Kurulu’ndan uygun görüş alınır.
Yıkım işleminin; çevre ve sağlık şartlarına aykırı olduğunun ve/veya can ve mal emniyetini tehdit ettiğinin ilgili idaresince tespit edilmesi halinde idari para cezası uygulanır.
Türk veya Avrupa Standartlarında düzenlenmeyen hususlarda, uluslararası geçerliliği kabul edilen dokümanlar da kullanılabilir.
Afet ve acil durumlarda arama ve kurtarma çalışması tamamlandıktan sonra başlanır.
Yapılardaki, asbest ve benzeri tehlikeli kimyasal içeren imalatlar sökülüp uzaklaştırılmadan ana yıkıma geçilemez.
